چرا زبان ترکی استانبولی یاد بگیریم؟
ترکی یک زبان جذاب است، به‌ویژه برای ما ایرانیان که بخش عمده‌ای از مردم به زبان آذری سخن می‌گویند. دلایل قانع‌کننده‌ای برای یادگیری زبان ترکی استانبولی وجود دارد که مهم‌ترین آنها تاریخچه غیرعادی آن است. ترکی استانبولی را حتی اگر به‌عنوان زبان دوم خود نیاز نداشته باشید، انتخاب مناسبی برای مطالعات تحقیقی به‌شمار می‌رود.
زبان ترکی پیشینه خانوادگی جالبی دارد، به این دلیل که خانواده زبانی بزرگ‌تری را شامل می‌شود که فرضیه آن امروزه پذیرفته نیست. زبان‌های آلتایی یک گروه هستند، اما نه یک گروه گسترده از زبان‌های مختلف که مشابه هم باشند یا همگی از یک زبان اولیه یکسان سرچشمه می‌گیرند. درواقع اگر توضیح آن را سخت نکنیم، زبان‌های آلتایی یک چهارراه زبان هستند. گروهی از زبان‌ها که اتفاقاً ویژگی‌های مشخصی دارند اما به‌نظر نمی‌رسد اجداد مشترکی داشته باشند.
تاریخچه زبان ترکی
زبان‌های آلتایی در قدیم یک خانواده زبانی پیشنهادی شامل زبان‌های ترکی، مغولی و تونگوزی در آسیای میانه و سیبری محسوب می‌شدند. زبان‌های ترکی با 29 شاخه مستقل، بزرگ‌ترین و متنوع‌ترین گروه از زبان‌های آلتایی را تشکیل می‌دهند که در مناطق وسیعی از آسیای مرکزی و آناتولی گرفته تا مغولستان و غرب چین رواج دارند.
اگر سه شاخه ترکی، مغولی و تونگوزی را در نظر بگیرید، ترکی شامل زبان‌های اویغوری قدیم و جدید، تاتاری، ترکمنی، قرقیزی، ازبکی، یاقوتی، جغتایی، ترکی آذربایجانی و ترکی عثمانی یا آناتولیایی است. ترکی عثمانی گسترش ادبی وسیعی پیدا کرده و تعداد زیادی لغت عربی و فارسی وارد آن شده است. شاخه مغولی شامل زبان‌های قبایل قلموق و بوریات می‌شود. تونگوزی هم زبان مردم منچوری در قسمتی از چین است.
زبان ترکی که امروزه آن را به نام ترکی استانبولی می‌شناسیم، در قرن بیستم یک سری اصلاحات زبانی را پشت سر گذاشته است. این اصلاحات به قدری گسترده است که سخنرانی مصطفی کمال آتاتورک، بنیانگذار ترکیه امروزی در سال 1927 برای همگام شدن با این زبان، تاکنون سه بار ترجمه شده است. از جمله این اصلاحات می‌توان به تغییر الفبای عربی به الفبای لاتین و همچنین حذف واژه‌های قرضی از عربی و فارسی اشاره کرد. این واژه‌ها با ترکی بومی روستاییان و ترکی قدیم جایگزین شد و در برخی موارد، کلمات کاملاً جدیدی ساخته شد.
به عبارت دیگر، یکی از دلایل اساسی برای یادگیری ترکی استانبولی منحصر به‌فرد بودن آن است. اگر برای دلیلی غیر از مهاجرت به ترکیه، قصد یادگیری این زبان را دارید، در این مطلب دلایل دیگری برایتان برشمرده‌ایم تا جذابیت زبان ترکی را بیش از پیش درک کنید.
یادگیری ترکی استانبولی برای فارسی‌زبانان ساده است
کلمات ترکی مانند فارسی متصل هستند. در سایر زبان‌ها مثل انگلیسی، برای ساخت یک جمله از حروف اضافه استفاده می‌شود. اما در ترکی استانبولی علاوه بر این‌که جای فاعل و مفعول و صفت تقریبا مشابه فارسی است، کلمات با الصاق پیشوندها و پسوندها ایجاد می‌شوند. همین موارد ترکی را برای ما ساده کرده و در عین حال یکی از سخت‌ترین زبان‌ها برای انگلیسی زبان‌ها به‌شمار می‌رود.
همچنین در ترکی، هارمونی مصوت نیز وجود دارد. به این معنی که حروف صدادار را می‌توان تغییر داد یا به انتهای یک کلمه اضافه کرد تا آن لغت روان‌تر بیان شود. درک این مفهوم شاید در ابتدا کمی سخت باشد اما با کمی تمرین بسیار جذاب می‌شود.
قوانین ثابت و درک منطق تلفظ حروف
نکته خوب در مورد یادگیری ترکی استانبولی این است که از قوانین ثابتی پیروی می‌کند. استثناهای گرامری نسبتا کمی وجود دارد و املای آن بسیار ساده است. تنها مشکل، تلفظ برخی کلمات است که خیلی زود متوجه خواهید شد هر حرف دقیقاً با یک صدا مطابقت دارد و وقتی به آن فکر کنید، منطقش را درک خواهید کرد.
نکته‌ی دیگر این‌که در ترکی مشابه فارسی، هیچ حرف اضافه معین یا نامعینی وجود ندارد. برای مقایسه در انگلیسی از کلماتی مانند the یا an برای توصیف اشیاء استفاده می‌کنیم. همچنین جنسیت دستوری و ضمایر شخصی برای آن موضوع نیز تعریف نشده است. باز هم مشابه فارسی، کلمات وابسته به تعداد نیستند و تغییری در آن به‌وجود نمی‌آید. برای مثال «سیب» صرف نظر از این‌که یک یا سه تا وجود داشته باشد، فقط «سیب» است که در انگلیسی به آن s جمع اضافه می‌شود. این مورد را هم نباید نادیده گرفت که اگر به حروف لاتین مثل انگلیسی عادت دارید، مجبور نیستید الفبای کاملاً جدیدی را یاد بگیرید.
فرق ترکی استانبولی با ترکی آذری
از جمله سوالات رایج بین افرادی که قصد یادگیری زبان ترکی دارند این است که آیا زبان ترکی استانبولی و آذربایجانی با هم تفاوت دارند؟ می توان گفت جواب این سوال کمی پیچیده است.
در زمان گذشته افرادی که در کشور ترکیه، استان‌های آذربایجان ایران و جمهوری آذربایجان زندگی می کردند، از یک نوع گویش استفاده می‌کردند که با گذشت زمان و نیز جدا شدن این کشورها از یکدیگر، تغییراتی در هر دو زبان به وجود آمد؛ بنابراین، مشخصا ریشه‌ی هر دو زبان یکسان است. به همین دلیل، تفاوت دو زبان ترکی استانبولی و آذری در قواعد بسیار کم است و می‌توان مدعی شد دو زبان مذکور از لحاظ دستور زبان تا حدود زیادی شبیه به هم هستند و تفاوت عمده‌ی آنها محدود به واژگان است. از این جهت، اگر یک فرد آذری بخواهد ترکی استانبولی را یاد بگیرد می‌تواند با سرعت و مهارت بیشتری از پس این کار بر بیاید.
ترکی استانبولی زبانی عاشقانه است
همواره شنیده‌اید که می‌گویند زبان فرانسوی یا ایتالیایی زبان عشق است. درست است آنها جای خود اما قطعا شما هم با ما هم‌عقیده هستید که فارسی و ترکی نیز زبان‌هایی عاشقانه هستند و این موضوع در ادبیات این دو کشور خودنمایی می‌کند.
یکی از بزرگ‌ترین صادرات فرهنگی ترکیه، سریال‌های تلویزیونی آن است. Aşk-ı Memnu یا عشق ممنوع یکی از محبوب‌ترین سریال‌های تلویزیون ترکیه است که در 46 کشور پخش شده است. خود زبان ترکی استانبولی بسیار رمانتیک است و ترک‌ها به جای گفتن «صبح بخیر» یا «شب بخیر» از günaydın و tünaydın استفاده می‌کنند. معنای لغوی این عبارات می‌تواند «روز روشن است» و «شب روشن است» ترجمه شود. به‌علاوه، ترک‌ها به عزیزان خود با عناوینی همچون nefesim به معنی «نفس من»، gözlerim به معنی «چشمان من» و hayatım به معنی «زندگی من» اشاره می‌کنند.
فراوانی جمعیت، اگر به اعداد نیاز دارید
اگر تعداد افرادی که به این زبان صحبت می‌کنند برایتان اهمیت داشته باشد، خوب است بدانید که زبان اول حدود 80 میلیون نفر در سراسر جهان ترکی است. همچنین چند میلیون نفر دیگر هم وجود دارند که آن را به‌عنوان زبان دوم صحبت می‌کنند. این موارد باعث می‌شود تا زبان ترکی استانبولی یکی از 15 زبان اول رایج در جهان باشد.
بیشتر ترک زبانان جهان در ترکیه زندگی می‌کنند، اما جمعیت قابل توجهی ترک زبان در آلمان و بلغارستان و همچنین تعداد کمتری در قبرس، هلند، فرانسه، اتریش، ازبکستان، ایالات متحده و بلژیک وجود دارند.
سخن پایانی
ترکیه از نظر جغرافیایی و فرهنگی در تقاطع اروپای شرقی، آسیای مرکزی و خاورمیانه قرار گرفته است. بسته به علایق و اهداف شما، ترکی می‌تواند زبان مهمی برای یافتن فرصت‌های شغلی در ترکیه باشد. مردم ترکیه تا زمانی که مجبور نباشند به انگلیسی صحبت نمی‌کنند و اگر قصد اقامت در این کشور را دارید، باید برای یادگیری آن برنامه‌ریزی کنید.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.