آموزش زبان به کودکان؛ چرا آری؟ چرا نه؟

اگر صاحب فرزند خردسالی هستید و می‌خواهید بدانید به چه روشی باید به او زبان دوم آموزش دهید یا اساسا وقت آن رسیده که او را به کلاس زبان بفرستید یا نه، تا انتهای این مطلب با دیپلما همراه باشید. آموزش زبان به کودکان اصولی دارد که در صورت عدم رعایت می‌تواند خطر آفرین باشد.

تئوری‌های آموزش زبان به کودکان

در مورد آموزش زبان به کودکان تئوری‌های مختلفی وجود دارد؛ اما هیچ یک از آن‌ها ناقض دیگری نیستند. پژوهشگران معتقدند یادگیری زبان دوم اگر به مثابه یادگیری زبان اول باشد، می‌تواند خالی از هرگونه تکلف باشد. به زبان ساده‌تر شما برای یاد گیری زبان اول انرژی مضاعفی نمی‌گذارید و این یادگیری، یا درست‌تر بگوییم فراگیری، به شکل خودبه‌خودی و در مواجهه با زبان اول شکل می‌گیرد. طبیعتا این بهترین نوع یادگیری زبان است. کودکانی که به کشور خارجی زبان مهاجرت می‌کنند مصداق بارز افرادی هستند که زبان مادری را در خانه و زبان دوم را در محیط مدرسه یاد می‌گیرند.

بر اساس نظریه‌ی دوره‌ی بحرانی، شما معمولا تا حدود ۱۲ سالگی وقت دارید یکی از دوزبانه‌هایی بشوید که زبان دوم را به سبک زبان اول یاد می‌گیرند. علت آن است که نیم‌کره‌ی چپ مغز که مسئول یادگیری زبان است پس از عبور از دوره‌ی بحرانی منفعل شده و دیگر پذیرای زبان تازه‌ای نخواهد بود. بنابراین، کسانی که تا حدود ۱۲ سالگی زبان دوم را فرانگیرند، به ناچار باید از نیمکره راست مغز خود که مسئول یادگیری ریاضیات است کمک بگیرند. این یعنی همان فرموله کردن گرامر زبان و حفظ کردن لغات که در بسیاری از مدارس و آموزشگاه‌ها برای آموزش به بزرگسالان استفاده می‌شود.

در عین حال نظریه‌هایی در مورد مضر بودن یادگیری زبان در خردسالی وجود دارد که همگی متوجه خانواده‌هایی است که در سنین بسیار پایین و با روش‌های نادرست اقدام به آموزش زبان به کودکان خود می‌کنند. واقعیت این است که کودک دانش‌آموز نیست. آموزش زبان به کودکان باید از طریق مواجهه‌ی طبیعی، بازی، داستان و روش‌های مشابه باشد. موارد بسیاری مشاهده شده است که کودک در اثر اصرار والدین برای آموزش زبان دوم، در تکلم به زبان مادری نیز به مشکل خورده است.

آموزش زبان به کودکان به طور صحیح

برای آموزش زبان به کودکان به طور صحیحو  باید کار را به افراد کاربلد سپرد. بسیاری از والدین تصور می‌کنند با پخش کارتون‌های زبان اصلی و تمرین‌های خودساخته می‌توانند کودکان را به صحبت به زبان انگلیسی وادار کنند، اما واقعیت این است که این کار می‌توانند برای کودک شما مضر باشد. نشانه‌هایی از زبان‌پریشی در کودکانی که قبل از آشنایی با زبان اول وادار به یادگیری زبان دوم می‌شوند، مشاهده شده است. این کودکان دیرتر زبان باز می‌کنند و در ادای درست کلمات و ساخت جملات به مشکل برخواهند خورد.

روش‌های آموزش زبان به کودکان و خردسالان

بسیاری از خانواده‌هایی که کودکان خود را به کلاس زبان می‌فرستند کیفیت کلاس زبان را بر اساس گزارش‌هایی که از کودک خود دریافت می‌کنند پایین توصیف کرده و معمولا پس از مدتی روند کلاس رفتن کودک را متوقف می‌کنند. این خانواده‌ها معتقدند آموزش زبان باید بر محور درس و مشق و تکلیف باشد در حالی که ذهن و جسم کودک هنوز آمادگی پذیرش این نوع آموزش را ندارد. از سوی دیگر تحمیل تکالیف زبان به کودک می‌تواند او را به کلی از یادگیری زبان دوم متنفر کند. همچنین همان‌طور که گفته شد، کودک فرصت این را دارد که به جای یادگیری زبان به سبک ریاضی، آن را با نیمکره‌ی چپ مغز خود فراگیری کند.

آموزش زبان به کودکان با استفاده از شعر و آهنگ

ممکن است وارد کلاس انگلیسی کودکان در دیپلما شوید و ببینید کودکان همگی در حال خواندن شعری انگلیسی به همراه انجام حرکات فیزیکی هستند. این در واقع یکی از کارآمدترین روش‌های آموزش لغات به زبان آموزان خردسال است. بیشترین کارایی این روش پس از آموزش لغات جدید است. مدرس با استفاده از روش‌های فیزیکی و با ایما و اشاره و مثال های متعدد معانی لغات را منتقل می‌کند و سپس ترانه‌ای در مورد همان لغت پخش می‌شود تا لغت و معنی آن در ذهن کودک نقش ببندند.

تعدادی از این ترانه‌های پرکاربر در کلاس زبان کودکان را در زیر می‌بینید:
“۷ Days A Week” – برای یادگیری روزهای هفته
“If You’re Happy” – برای یادگیری احساسات
“Put on Your Shoes” – برای یادگیری کلمات لباس
“Rainbow Song” – برای یادگیری رنگ­‌ها

در اجرای این ترانه‌ها مدرس باید سعی کند خجالتی‌ترین فرد کلاس نیز در انجام تمرین همراهی کند. از جمله کارهایی که می‌تواند ضمن تدریس زبان دوم به ارتقا شخصیت و افزایش اعتماد به نفس کودک بیانجامد، تشویق کودک به همخوانی با ترانه به همراه دست و حرکات موزون است.

آموزش زبان به کودک با داستان

همان‌طور که در فارسی کتاب‌های ریتمیک برای کودکان وجود دارند، در انگلیسی نیز چنین کتاب‌هایی موجود هستند. می‌توانید از داستان‌های Dr. Seuss یا سایر نویسندگانی که کتاب‌های ریتمیک دارند استفاده کنید. برای کودکان خردسال همزمان با خواندن داستان به تصاویر اشاره کنید. کتاب را بارها و بارها برای کودک بخوانید و واژگان را با او مرور کنید.

آموزش انگلیسی به کودک از طریق انیمیشن

از جذاب‌ترین روش‌ها برای آموزش زبان به کودکان استفاده از کارتون و انیمیشن است. داستانی بودن انیمیشن باعث ایجاد جذابیت شده و ذهن کودک را درگیر خواهد کرد. بنابراین، کودک تلاش ناخودآگاهی را برای فهم کلمات گفته شده در انیمیشن انجام خواهد داد. این روش را در منزل نیز می‌توانید انجام دهید. اما باید سعی کنید ویدیوهایی که در سطح زبانی کودک شما هستند انتخاب کنید. بعد از این که بخشی از کارتون را برای کودک به نمایش در آوردید، اجازه دهید کودک سوالات خود را از شما بپرسد و موارد را برای او شفاف‌سازی کنید.

پس از بخش مجدد فیلم می‌توانید با پرسیدن سوالاتی از کودک بازخورد بگیرید. هدف از پخش فیلم برای کودکان معمولا تقویت مهارت شنیداری آن‌ها است؛ با وجود این، برای کودکانی که قادر به خواندن هستند قرار دادن زیرنویس برای فیلم ها می‌تواند موثر باشد.

از موقعیت‌های واقعی کمک بگیرید

اگر می‌خواهید کودک شما آن‌چه که از طریق شما یا کلاس زبان یاد می‌گیرد را به کار ببندد بهتر است در موقعیت‌های واقعی او را تشویق به یادآوری لغات کنید. وقتی دارید لباس‌هایش را مرتب می‌کنید، وقتی دارید با هم آشپزی می‌کنید، وقتی با هم به پارک رفته‌اید در تمام این موقعیت‌ها می‌توانید کلمات یا جملات مرتبط با موقعیت موجود را با کودک خود تمرین کنید. پس از چند بار تمرین و تشویق خواهید دید که کودک شما خودجوش عبارت‌هایی که با او مرور کرده‌اید را خواهد گفت.

جمع‌بندی

روش‌های آموزش زبان به کودکان معمولا با روش‌های آموزش به برزگسالان فرق می‌کند. در صورت به‌کارگیری روش‌های اشتباه امکان آسیب زدن به روند یادگیری زبان اول کودک نیز وجود دارد. بنابراین باید آموزش زبان به کودکان توسط افراد متخصص صورت بگیرد. مرکز زبان دیپلما با به‌کارگیری مدرسین نخبه و مجرب در امر آموزش زبان به کودکان، نگرانی خانواده‌ها در این زمینه را به صفر رسانده است.